Van de MBO- en HBO-studenten tussen de 16 en 18 jaar hebben ruim 4 op de 10 weleens een e-sigaret gebruikt. Een op de 8 (12%) gebruikt de e-sigaret nog steeds. Dat blijkt uit onderzoek naar middelengebruik dat het Trimbos Instituut heeft uitgevoerd.
Jongens zijn vaker gebruiker van de e-sigaret dan meisjes. Dit geldt zowel voor gebruik ‘ooit’ als huidig gebruik. Er zijn wat betreft e-sigaretgebruik geen grote verschillen tussen jongeren van verschillende leeftijden (zie onderstaande figuur).
Frequent gebruik van de e-sigaret komt maar weinig voor. Van de studenten die meer dan eens een e-sigaret hebben gebruikt, doet drie procent dit (bijna) dagelijks, drie procent (bijna) wekelijks en 37 procent af en toe. Ruim de helft van de studenten die meer dan eens een e-sigaret hebben gebruikt, is daarmee al weer mee gestopt (57%).
Van de studenten die ten minste af en toe een e-sigaret gebruiken (huidig gebruik), neemt bijna een derde (32%) altijd of meestal een e-sigaret met
nicotine. Nog eens een kwart (24%) zegt soms een e-sigaret met nicotine te gebruiken. Eén op de tien (10%) weet niet of ze wel eens een e-sigaret met
nicotine gebruiken.
Wat komt eerst: tabak of e-sigaret?
Van de huidige gebruikers van de e-sigaret heeft 41 procent geen tabak gerookt in de afgelopen maand, 16 procent rookte wel in de afgelopen maand maar niet dagelijks en 43 procent rookte dagelijks tabak.
Onder de studenten die ooit tabak gerookt hebben en wel eens een e-sigaret hebben gebruikt, is 59 procent begonnen met het roken van tabak, één op de vijf (19%) is begonnen met een e-sigaret en vijf procent begon met beide ongeveer tegelijk. De overige studenten (16%) weten niet waarmee ze het eerst zijn begonnen.
Van de 16- t/m 18-jarige studenten op het MBO en HBO heeft ruim de helft (51%) ooit gerookt, bijna een derde (31%) heeft de afgelopen maand nog gerookt en één op de zes (17%) rookt dagelijks. Er zijn hierbij geen verschillen tussen jongens en meisjes.
Gemiddeld 7 sigaretten per dag
De studenten die roken (afgelopen maand gerookt), roken gemiddeld zeven sigaretten per dag. Ook dit verschilt niet tussen jongens en meisjes. Voor de totale groep neemt roken niet toe naarmate studenten ouder worden, maar 16- en 17-jarige jongens roken minder vaak dagelijks dan 18-jarige jongens.
Stoppen met roken ondersteuning
Aan de huidige rokers en aan degenen die ooit rookten, is gevraagd naar pogingen om met roken de stoppen. Van de huidige rokers heeft 56% wel eens een stoppoging gedaan van 24 uur of langer. De groep stoppers bestond voor een derde uit ex-rokers en voor twee derde uit huidige rokers.
Aan de stoppers (n=890) is gevraagd of ze bij het stoppen gebruik hebben gemaakt van hulpmiddelen. Eén op de tien stoppers gaf aan dat dit het geval is geweest, 90% is zonder hulp zelf gestopt met roken.
E-sigaret meest gebruikte hulpmiddel
Vroegere rokers hebben minder vaak hulp bij het stoppen gehad (5%) dan huidige rokers (12%). Dit kan ermee te maken hebben dat veel vroegere rokers nooit over zijn gegaan tot regelmatig roken. Het meest genoemde hulpmiddel om te stoppen met roken is de e-sigaret (54%) gevolgd door een stoppen-met-roken-app of online hulpprogramma (30%).
Meeste sigaretten verkocht bij supermarkt
De leeftijdsgrens voor het kopen van tabak is 18 jaar, toch zegt bijna de helft (47%) van de rokende studenten van 16 en 17 jaar zelf wel eens sigaretten te kopen; meer jongens (53%) dan meisjes (40%). Bij de 18-jarigen studenten geldt dit voor 86%.
Supermarkten worden het meest genoemd door 16- en 17-jarigen (respectievelijk 10% en 14%). Dit percentage ligt voor de 18-jarigen veel hoger: 57%. De benzinepomp wordt ook door 16- (10%) en 17-jarigen (9%) minder vaak genoemd dan door 18-jarigen (17%), maar dit verschil is niet significant. Opvallend is dat de snackbar significant minder vaak door 18-jarigen (0,5%) wordt genoemd dan door 16- (7%) en 17-jarigen (7%).
Roken, e-sigaret en waterpijp
Vergeleken met 16-jarige VO-scholieren roken MBO-studenten vaker tabak (ooit in het leven, afgelopen maand en dagelijks) en hebben ze vaker ooit een e-sigaret of waterpijp gebruikt. Ook het gebruik van de waterpijp in de afgelopen maand is hoger. Ook onder 17-jarigen en 18-jarigen scoren de MBO-studenten consistent het hoogst. Uitzondering is het gebruik van de waterpijp in de afgelopen maand, dit is niet significant verschillend tussen 17-jarige VO-scholieren (11%) en MBO-studenten (14%). Bij 17-jarigen valt verder op dat HBO-studenten minder vaak dagelijks tabak roken (2%) dan VO-scholieren (6%). Ook hebben HBO-studenten minder vaak de afgelopen maand een waterpijp gerookt dan VO-scholieren en MBOstudenten.
Trends sinds 2015
Het roken van tabak is onder MBO- en HBO-studenten niet veranderd sinds 2015. Uitgesplitst naar leeftijd lijkt er onder 16-jarigen sprake te zijn van een toename en onder 17- en 18-jarigen een afname, maar deze verschillen zijn niet significant. Het huidige gebruik van de e-sigaret is gestegen van 8 procent in 2015 naar 12 procent in 2017. Deze stijging is met name zichtbaar bij de 18-jarigen, waar het huidige gebruik van de e-sigaret is gestegen van 7 procent naar 11 procent.
